İmar ve İmar Belgesi Nedir? Nasıl Alınır, Sorgulanır?

Size imarın ne olduğunu teknik terimlerle anlatmak yerine basit bir dille anlatmamız gerekirse; imar bir bölgenin bayındır hale gelmesidir. Bayındır hale gelmesi demek; insanların yaşayabileceği bir hale gelmesi demektir. İmarlaşma diğer bir tabirle şehirleşmedir. Yani şehrin sizin alanınıza doğru gelmesi de elbette gayrimenkulünüzün değerine değer katacaktır. 

NEDİR BU İMAR DURUMU?

İmar ve emlak işleriyle uğraşmayanların günlük hayatında en fazla dost meclislerindeki sohbetlerde aşina olacağı imar durumu kavramı, ilgililerinin ilk öğrenmek istediği bir bilgidir.

1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı kapsamı içerisinde kalan alanlar imar planı bulunan yerler olarak değerlendirilmektedir. Bu planların dışında kalan alanlar ise plansız alan olarak nitelendirilmektedir. Belediyelerce imar durumu planlı ve plansız alanların her ikisi içerisinde kalan parseller için düzenlenebilir.

İmar planları, hiyerarşik olarak 4 farklı türe ayrılmıştır. Buna göre imar planı çeşitleri ile ilgili bilgiyi aşağıda bulabilmeniz mümkün:

Mekansal Strateji Planı: Bu imar planları ülke-bölge planı olarak da adlandırılır ve ülke genelinde 1/250.000 – 1/500.000 veya daha büyük ölçekli haritalar üzerinde yapılır.

Çevre Düzeni Planı: Çevre düzeni planı, 1/25.000 – 1/100.000 ölçekli olup en az bir il veya havzayı kapsayacak şekilde şematik olarak yapılan bir plandır.

Nazım İmar Planı: Bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olacak biçimde hazırlanacak nazım imar planı, genellikle 1/5000 ölçekli çizilir. Gelecekte olması muhtemel nüfus yoğunluğunu, yapı yoğunluğunu ve ulaşım sistemleri gibi konuları incelemek üzere düzenlenen detaylı raporlarla desteklenen planlardır.

Uygulama İmar Planı: Nazım imar planına uygun olacak biçimde 1/1000 ölçekte hazırlanır. Uygulama imar planlarında haritalar üzerine kadastral durumlar işlenir, uygulama etaplarının yapı adaları, yapılaşma düzeni gibi ayrıntılar gösterilir.

İMAR DURUMU NASIL SORGULANIR?

Maliki veya hissedarı olduğumuz parselin imar durumunu ilgili belediyesine giderek İmar ve Şehircilik Müdürlüğünden sorgulayabiliriz. Parselimizin imar planı içerisinde kalıp kalmadığının, imar parseli (arsa)  olup olmadığının, imar planı içerisinde kalan kadastro parseli olup olmadığının veya plansız alanda kalıp kalmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.  Yapılan bu tespit sonrasında parselimizle ilgili gerekli olan imar durumu belgesini İmar ve Şehircilik Müdürlüğünden veya OSB (Organize Sanayi Bölgesi) yönetimlerinden talep edebiliriz.

İMAR DURUMU BELGESİ NEDEN TALEP EDİLİR?

֍ İlgili parselde yapılaşmaya gidilmesi amacıyla,
֍ Parsellerde değişiklik işlemi (ifraz, tevhit, yola terk vb.) yapılabilmesi amacıyla,
֍ İmar planı değişikliği talebi amacıyla,
֍ Kamulaştırılma ve parselasyon (3194 sayılı İmar Kanununun 18. Madde Uygulaması) gerçekleştirilmesi amacıyla,
֍ Mahkeme tarafından bilirkişi raporlarının oluşturulması vb. birçok amaçla imar durumu belgesi talep edilebilir.

İMAR DURUMU BELGESİ NEREDEN, NASIL TALEP EDİLİR?

İmar durumu belgeleri genellikle parselin kayıtlı olduğu yerin belediyelerince düzenlenir. Ancak organize sanayi bölgeleri kendi sorumluluk alanında kalan yelerde imar durumu belgesini kendileri düzenler.

İmar durumu belgesi, içerisinde tapu bilgilerinin yer alacağı bir dilekçe ile yetkili kurumundan talep edilir.

İMAR DURUMU BELGESİNDE HANGİ BİLGİLER YER ALIR?

İmar durumu belgesinde parsellerin tapu bilgilerinin yanı sıra imar planında hangi fonksiyonda kaldığı (konut alanı mı, kamu alanı mı veya sosyal donatı alanı mı vb.) yapılaşma koşulları (taban alanı kat sayısı (TAKS), kat alanı kat sayısı (KAKS veya emsal), yapı yüksekliği, çekme mesafeleri, cephe alınacak yol ve kotlandırmanın nasıl yapılacağı bilgileri) belirtilir.

Düzenlenen imar durumu belgeleri talepçi olan özel ve tüzel kişilerce amaçlarına göre kullanılır. İmar durumu belgesi alınmadan herhangi bir parselin alım-satımının, tahsisinin veya devrinin yapılması planlı ve akılcı bir davranış değildir.

İmar durumu belgeleri, düzenlendiği parselin bulunduğu alanda imar planı değişikliği yapılıncaya kadar genellikle geçerliliğini korur.